Οφείλουμε μια απάντηση σε έναν αναγνώστη της στήλης που ρωτά κατά λέξη: «Οι γιατροί είπαν σε έναν συγγενή μου ότι έχει καρκίνο στην καρδιά. Μα είναι δυνατόν η καρδιά να πάσχει από καρκίνο;».

Η καρδιά βιολογικά δεν διαφέρει από όλα τα άλλα όργανα του οργανισμού. Ετσι δεν είναι απίθανο να προσβληθεί από καρκίνο. Ομως ευτυχώς η καρδιά προσβάλλεται σπάνια από καρκίνο.

Ευτυχώς που οι όγκοι της καρδιάς είναι κυρίως καλοήθεις και όταν αφαιρεθούν ριζικά σπάνια υποτροπιάζουν.

Οι καλοήθεις όγκοι κατά κανόνα αφαιρούνται με χειρουργική επέμβαση και ο ασθενής εξελίσσεται καλά. Ο συχνότερος καλοήθης όγκος είναι το μύξωμα. Και ακολουθούν σε συχνότητα το ραβδομύωμα και το ινομύωμα. Το μύξωμα πρέπει να το αναζητούμε όταν υπάρχουν ανεξήγητα εμβολικά ή συγκοπτικά επεισόδια ή πυρέτιο που επιμένει, χωρίς να προσδιορίζεται η αιτία τους.

Τα μυξώματα αναπτύσσονται συνήθως στους κόλπους της καρδιάς και αποφράσσουν τα στόμια των βαλβίδων – και συχνότερα το στόμιο της μιτροειδούς – δίνοντας την εντύπωση ότι η βαλβίδα είναι στενωμένη. Ετσι πολλές φορές οι άρρωστοι θεραπεύονται για στένωση της μιτροειδούς ή της τριγλώχινας βαλβίδας, μέχρις ότου υποβληθούν σε ηχοκαρδιογραφική εξέταση η οποία αποκαλύπτει το μύξωμα.

Το μύξωμα πολλές φορές προκαλεί επεισόδια συγκοπής, ιδίως κατά τη μεταβολή της θέσης του σώματος του ασθενή, οπότε είναι δυνατόν να αποφράξει απότομα το στόμιο της μιτροειδούς βαλβίδας και να διακόψει την κυκλοφορία του αίματος. Τότε ο εγκέφαλος παύει απότομα να αιματώνεται, με αποτέλεσμα ο άρρωστος να χάνει τις αισθήσεις του εμφανίζοντας συγκοπτικό επεισόδιο. 

Ομως το μύξωμα συχνότερα εκδηλώνεται με δύσπνοια, πυρέτιο ή εμβολικά επεισόδια σε διάφορα όργανα, λόγω του ότι αποσπώνται τμήματα από τον όγκο και σφηνώνονται σε διάφορες αρτηρίες του σώματος. Ετσι, π.χ., παρατηρούνται ανεξήγητα εμφράγματα, εγκεφαλικά επεισόδια κ.λπ.

Ο όγκος αυτός αφαιρείται χειρουργικά και σπάνια υποτροπιάζει. Ετσι ο άρρωστος ξαναγίνεται υγιής. Το ίδιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία και για τους υπόλοιπους καλοήθεις καρδιακούς όγκους.

Γενικά, οι κακοήθεις όγκοι της καρδιάς είναι δύσκολο έως αδύνατον να αφαιρεθούν ριζικά και όταν διαγνωσθούν κατά κανόνα ευρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Οι κακοήθεις όγκοι διακρίνονται σε πρωτοπαθείς και μεταστατικούς από άλλα όργανα.

Τα κακοήθη νεοπλάσματα (καρκίνοι) μπορεί να προσβάλουν την ίδια την καρδιά και να εκδηλωθούν με αμιγή καρδιολογικά συμπτώματα. Πολλοί πιστεύουν ότι η καρδιά προστατεύεται από τον κίνδυνο του καρκίνου, όμως αυτό δεν έχει αποδειχθεί. Εκείνο που είναι επιστημονικά ακριβές είναι ότι ο καρκίνος προσβάλλει την καρδιά σε μικρότερη συχνότητα σε σχέση με τα άλλα όργανα.

Οι πρωτοπαθείς κακοήθεις όγκοι στην καρδιά είναι κυρίως τα σαρκώματα και τα ραβδομυοσαρκώματα. Οι όγκοι αυτοί διηθούν το μυοκάρδιο καθώς και τα όργανα γύρω από την καρδιά και η πρόγνωσή τους είναι κακή. Σπανίως αφαιρούνται χειρουργικά γιατί οι επεμβάσεις συνήθως θίγουν ευαίσθητα τμήματα της καρδιάς και έτσι η επιβίωση των ασθενών δεν επιτυγχάνεται. 

Εν τούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα εάν διαγνωσθούν σε πρώιμα στάδια χωρίς να διηθούν ευαίσθητα όργανα, είναι δυνατόν να αφαιρεθούν χειρουργικά. Στα νεαρά άτομα, εάν δεν υπάρχουν μεταστάσεις σε άλλα όργανα, λύση μπορεί να δώσει η μεταμόσχευση καρδιάς.

Οι κακοήθεις όγκοι της καρδιάς είναι συνήθως μεταστατικοί καρκίνοι από άλλα όργανα, όπως π.χ. από τους βρόγχους και τους πνεύμονες, το ήπαρ, τα όργανα της κοιλιάς και τα κακοήθη μελανώματα του δέρματος. Γενικότερα κάθε καρκίνος μπορεί να δώσει μεταστάσεις στην καρδιά. Στις περιπτώσεις αυτές σπανίως αντιμετωπίζεται χειρουργικά, γιατί ο άρρωστος έχει, κατά κανόνα, μεταστάσεις και σε άλλα όργανα.

Η διάγνωση των κακοηθών όγκων της καρδιάς γίνεται από την εμφάνιση σοβαρών καρδιακών συμπτωμάτων. Για παράδειγμα σοβαρή δύσπνοια με ή χωρίς εκδήλωση περικαρδίτιδας με υγρό στο περικάρδιο που συμπιέζει την καρδιά και το οποίο ξαναπαράγεται ταχύτατα μετά την αφαίρεσή του. Σοβαρές αρρυθμίες που δεν δικαιολογούνται από κάποια εμφανή καρδιοπάθεια. Πιεστικά φαινόμενα και αιμορραγίες από φλέβες ή αρτηρίες που διηθούν οι όγκοι αποτελούν την κλασική εικόνα.

Γενικά, οι όγκοι της καρδιάς ανήκουν μάλλον στις σχετικά σπάνιες αιτίες πρόκλησης καρδιολογικών ενοχλημάτων, που όμως θα πρέπει να απασχολούν τη διαγνωστική σκέψη του γιατρού όταν δεν υπάρχει σαφής καρδιολογική αιτία που να δικαιολογεί τα ενοχλήματα.

Πάντως, η έγκαιρη διάγνωση προδιαγράφει πάντα καλύτερη πορεία στην εξέλιξη κάθε ασθενούς.

Πηγή: Τα Νέα