Τότε που η Ρόδος έκοβε δικό της νόμισμα και είχε γίνει διεθνές κέντρο εμπορίου, αντίστοιχο της Βενετίας! Που ευημερούσε οικονομικά και κοινωνικά, κι αποτελούσε το μοναδικό ευρωπαϊκό τείχος άμυνας, απέναντι στους Μουσουλμάνους. Που μόνο κανόνια μπορούσαν να την πολεμήσουν- τόσο που την είχαν οχυρώσει οι Ιππότες- κι οι Τούρκοι χρειάστηκε να οπισθοχωρήσουν, να ρθουν και δεύτερη φορά, χρόνια μετά και να ΄χουν τεράστιες απώλειες για να μπουν και να την αιματοκυλίσουν. Φυσικά με προδοσία, γιατί τα κάστρα πέφτουν από μέσα και τότε και σήμερα!
Οι Ιππότες της Ρόδου στα 200 και πλέον χρόνια που την κατείχαν της έδωσαν το χρώμα που έχει σήμερα και την έκανε γνωστή στα πέρατα της γης για το πανίσχυρο κάστρο της, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, το μοναδικό κάστρο στον κόσμο που κατοικείται μέχρι σήμερα.
Ο λογοτέχνης Γιάννης Νικολαΐδης, μετά από 10 χρόνια έρευνας και τρία χρόνια συγγραφής, παρουσιάζει σε λίγες ημέρες το μυθιστόρημά του που φέρνει τη Ρόδο σε πρώτο πλάνο. Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής μας αναφέρει στη συνέχεια και μπορεί να μην είναι ιστορικός, αλλά επικεντρώνει στην ουσία.
Άλλωστε η ιστορία είναι απλή, οι άνθρωποι την παραχαράσσουν!

Πως ξεκίνησε η έρευνά σας για τους Ιππότες της Ρόδου, τι σας έδωσε την αφορμή;
Το ενδιαφέρον μου για τους Ιππότες της Ρόδου κίνησε η συγγραφή του νέου μου μυθιστορήματος που φέρει τον τίτλο ‘‘Με το σπαθί των Ναϊτών’’ και παρεμπιπτόντως θα παρουσιαστεί στις 30 Μαΐου 2015, ημέρα Σάββατο και ώρα 20.00 στην Καλλιθέα, κι επί τη ευκαιρία είστε προσκεκλημένη. Πρόκειται για δέκα χρόνια έρευνας και τρία χρόνια συγγραφής για 300 σελίδες που τελικά έγιναν περίπου 200, για να είναι περιεκτικό το βιβλίο.

Τι ήταν λοιπόν οι Ιωαννίτες Ιππότες πριν γίνουν στρατιώτες και πριν ξεκινήσουν τις σταυροφορίες;
Ξεκίνησαν ως μία αδελφότητα Βενεδικτίνων μοναχών το 1070-1080 για να παρέχουν περίθαλψη στους φτωχούς, άρρωστους ή τραυματισμένους προσκυνητές των Αγίων Τόπων στο νοσοκομείο-ξενώνα του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα -στην Ιερουσαλήμ- και τους αποκαλούσαν ‘‘Αδελφούς Νοσοκόμους’’, «χοσπιταλιέρι» στα ιταλικά. Συνιδρυτές ήταν μερικοί έμποροι από το Αμάλφι της Ιταλίας. Το 1095 μ.Χ ο πάπας Oυρβανός ο B' κήρυξε τον ιερό πόλεμο κατά των απίστων που κατείχαν τους Αγίους Τόπους ώστε να προσφέρει και βοήθεια στους χριστιανούς της Ανατολής. Αυτή η κίνηση παρουσιάστηκε ως ‘‘Θέλημα Θεού’’ και εκ των υστέρων ονομάστηκε A' σταυροφορία. Αυτή είναι η πραγματική ιστορία των σταυροφοριών και κατ΄ επέκταση των Ιωαννιτών Ιπποτών.  Όσοι λάμβαναν μέρος στις σταυροφορίες έπαιρναν άφεση αμαρτιών. Όσοι έσφαζαν, σκότωναν, είχαν μεγάλα αδικήματα λάμβαναν μέρος για την άφεση των αμαρτιών τους και τους υπόσχονταν το Βασίλειο των Ουρανών. Έτσι δημιουργήθηκαν και οι Ναΐτες Ιππότες που πήραν το όνομά τους από το ναό του Σολομώντα γιατί κατοίκησαν σε σημείο πάνω από τα θεμέλια του ναού.

Οι σταυροφορίες απέδιδαν καρπούς; Οι Ιππότες κατακτούσαν εδάφη, πέραν του να σώζονται από τις αμαρτίες τους;
Κατακτήθηκαν τότε αρκετές πόλεις, μεταξύ αυτών και η Ιερουσαλήμ, κι έτσι δημιουργήθηκε τότε το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, που το απειλούσαν από όλες τις πλευρές του πολυάριθμες και μουσουλμανικές δυνάμεις. Το βιβλίο μου ξεκινά απ΄ αυτό ακριβώς το γεγονός που συνέβη το 1187 μ.χ. Τότε η αδελφότητα μετατράπηκε σε θρησκευτικό-στρατιωτικό τάγμα με δική του διοίκηση και συμμετείχε κι αυτό στην προστασία των Αγίων Τόπων. Ονομάστηκε ‘’Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ’’ ή “Τάγμα του Αγίου Ιωάννη” ή ‘’Ιωαννίτες Ιππότες’’. Ο Raymond du Puy-de- Provence (1083-1160) ήταν ο πρώτος Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος. Το 1099 η αδελφότης απέκτησε αυτόνομη υπόσταση κι οι μοναχοί που υπηρετούσαν εκεί αποκόπηκαν από τους Βενεδικτίνους και ονομάστηκαν Τάγμα των Περιθαλπόντων Μοναχών. Πρώτος αρχηγός του νέου τάγματος ήταν ο Γεράρδος Tum, που πέθανε το 1120.

Ποια άλλα στοιχεία γνωρίζουμε για τους Ναΐτες Ιππότες;  
Το 1119 δημιουργήθηκε άλλο ένα σπουδαίο Ιπποτικό Τάγμα που ήταν ‘’Οι Πτωχοί Συστρατιώτες Του Χριστού και Του Ναού Του Σολομώντα’’ ή ‘’Ιππότες του Ναού’’ ή ‘’Ναΐτες’’ και ήταν αδελφό Τάγμα με τους Ιωαννίτες, τους οποίους εν τω μεταξύ επί Γεράρδου, ο πάπας αναγνώρισε το 1113 με επίσημο έγγραφο -παπική βούλα.

Πως ξεχώριζαν τα Ιπποτικά Τάγματα, ποια ήταν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη στολή και στα όπλα τους;  
Ο Γεράρδος κράτησε το ένδυμα και την ιδιότητα των Βενεδικτίνων μοναχών, προσθέτοντας τη ζώνη, τη θήκη του σπαθιού και μια θήκη για τα βότανα και τις αλοιφές για τους αρρώστους.  Το μαύρο ένδυμα και ο άσπρος σταυρός συμβολίζουν την ζωή και τον θάνατο, το καλό και το κακό. Έμβλημά τους ήταν το γεράκι. Οι Ιωαννίτες Ιππότες είχαν τον πιο ξεχωριστό σταυρό, είχαν σταυρό με οκτώ απολήξεις αντί για τέσσερις που είχαν οι κανονικοί σταυροί.

Οι Ιωαννίτες Ιππότες πως έφτασαν στη Ρόδο;  
Μετά την απώλεια των Αγίων Τόπων το 1291 οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη εγκαταστάθηκαν για λίγα χρόνια στην Κύπρο, όπου ο Μέγας Μάγιστρος Φουλκ ντε Βιλαρέ είχε διαρκώς προστριβές με τον βασιλιά της Κύπρου Ερρίκο Β΄, καθώς ο τελευταίος δεν παραχωρούσε ειδικά προνόμια στους Ιππότες, κι έτσι αποφάσισε να μεταφέρει την έδρα του Τάγματος στη Ρόδο, την οποία αγόρασαν οι Ιωαννίτες Ιππότες από τους Γενουάτες, το 1307.

Δηλαδή οι Ιππότες αγόρασαν τη Ρόδο, δεν πολέμησαν για να την κατακτήσουν;
Ο Γενουάτης που είχε τη Ρόδο στην ιδιοκτησία του την είχε λάβει ως τιμάριο από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα, αλλά επειδή ήταν τυχοδιώκτης και ανεπαρκής για την προστασία του νησιού, το οποίο δεχόταν επιδρομές από Οθωμανούς, Αιγύπτιους πειρατές και άλλους, πήρε τα λεφτά που του έδωσαν, πήρε και τους Γενουάτες μαζί του και επέστρεψε στην Ιταλία. Οι Ιππότες επομένως αγόρασαν τη Ρόδο, δεν την κατέκτησαν, όταν όμως ήρθαν να εγκατασταθούν ο ντόπιος πληθυσμός αντιστάθηκε. Τον Σεπτέμβριο του 1308 ένας στόλος απέπλευσε από το Μπρίντιζι και στις 15 Αυγούστου του 1309 κυρίευσε τη Ρόδο καθώς και τα γειτονικά νησιά, δημιουργώντας το μοναδικό ευρωπαϊκό τείχος άμυνας απέναντι στους Μουσουλμάνους. Έγιναν γνωστοί και ως "Ιππότες της Ρόδου" αφού παρέμειναν στο νησί από το 1309 έως το 1522. Οι Ιππότες του Ναού, οι Ναΐτες Ιππότες, διαλύθηκαν το 1312 και μεγάλο μέρος της περιουσίας τους δόθηκε στους Ιωαννίτες.

Πως διοίκησαν τη Ρόδο στη συνέχεια οι Ιππότες;
Τα νέα "αποκτήματα" οργανώθηκαν σε 8 "Γλώσσες" (Αραγονία, Ωβέρνη, Καστίλη, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία και Προβηγκία) αυτές ήταν οι διοικητικές περιφέρειες του Τάγματος. Καθεμιά διοικούνταν από έναν "Ηγούμενο" (Prior) ή, εάν υπήρχαν περισσότερα από ένα "κοινόβια" στην διοικητική περιφέρεια, από έναν Μεγάλο Ηγούμενο (Grand Prior). Μην ξεχνάτε ότι επρόκειτο για μοναστικό-στρατιωτικό τάγμα.  Το Τάγμα συγκροτείτο από τρείς κοινωνικές τάξεις:  Τους Ιππότες - Ευγενείς (miles), τους κληρικούς (cappelani) και τους Σεργέντες ή πεζικάριους (servientes armorum). Οι Ιππότες λόγω της ευγενικής τους καταγωγής πολεμούσαν μόνο έφιπποι. Είχαν από επτά έως δέκα άλογα ο καθένας και τους ακολουθούσαν οι Σεργέντες οι πεζικάριοι. Οι αξιωματούχοι του τάγματος ήταν: Ο Μεγάλος Μάγιστρος (magnus magister) που σημαίνει Μέγας Διδάσκαλος βεβαίως, o ισόβιος ανώτατος άρχοντας στην διοίκηση και στο στράτευμα. Και ο Μεγάλος Κομεντόρης (magnus comendator) δεύτερος στην ιεραρχία αρχηγός της ‘’γλώσσας’' της Προβηγκίας

Αυτά τα 200 και πλέον χρόνια που παρέμειναν οι Ιππότες στη Ρόδο το νησί είχε ευημερήσει;
Από το 1319 ως το 1461, κόβονταν νομίσματα στο νομισματοκοπείο της Ρόδου, από χρυσό και ασήμι κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης των Μεγάλων Μαγίστρων Βιλαρέ, Πιέρ ντε Κορνεϊγιάν, Ροζέ ντε Πεν, Ραϊμόν Μπερενγκέρ, Αντόνιο Φλουβιάν ντε Ριβιέρ, Ζαν ντε Λαστίκ και Ζακ ντε Μιγί. Η κίνηση στο λιμάνι της πολλαπλασιάστηκε και το νησί έζησε περίοδο οικονομικής άνθησης και ευημερίας. Έγινε διεθνές κέντρο εμπορίας όπως ήταν η Βενετία. Στην πόλη της Ρόδου χτίστηκαν παλάτια των Ιπποτών και μέγαρα των πλουσίων εμπόρων, ενώ η οχύρωσή της ενισχυόταν όλο και περισσότερο. Για την αντιμετώπιση της ολοένα εντεινόμενης τουρκικής απειλής, μάλιστα, οι μεγάλοι Μάγιστροι έφεραν στη Ρόδο τους καλύτερους τεχνικούς της εποχής για να βελτιώσουν τα οχυρωματικά έργα.

Η σχέση με τον ντόπιο πληθυσμό ποια ήταν, υπήρχε καταπίεση;
Η μεγαλύτερη διαφορά των Ιπποτών με τον ελληνικό πληθυσμό ήταν θρησκευτική, καθώς είχαν περιορίσει σημαντικά τις θρησκευτικές ελευθερίες των ορθοδόξων, σε μια προσπάθεια να τους προσηλυτίσουν στην Εκκλησία της Ρώμης, ενώ ο χειροτονούμενος από το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης μητροπολίτης Ρόδου ήταν υποχρεωμένος να παραμένει εκτός Δωδεκανήσου. Η κατάσταση εξομαλύνθηκε μετά από τις συνόδους της Φεράρα και της Φλωρεντίας (1438-39), όπου παραβρέθηκε και υπέγραψε τα πρακτικά τους ο μητροπολίτης του νησιού Ναθαναήλ. Σύμφωνα με αυτά, οι Έλληνες είχαν το δικαίωμα να ακολουθούν τις δικές τους θρησκευτικές παραδόσεις και να εκλέγουν τον θρησκευτικό τους ηγέτη, ο οποίος όμως ορκιζόταν πίστη στον πάπα και στον μέγα Μάγιστρο του ιπποτικού τάγματος. Για περίπου δύο  αιώνες οι Ιωαννίτες κατάφεραν να οργανώσουν το νησί σ’ ένα ουσιαστικά ανεξάρτητο κρατίδιο και να αλλάξουν την όψη και το χαρακτήρα του, χωρίς να έρθουν ξανά σε αντιπαράθεση με τον ντόπιο πληθυσμό.

Πείτε μου για τη θρυλική υπόγεια αλυσίδα που σταματούσε τα εχθρικά πλοία στο Φάρο του Αγίου Νικολάου;
Οι Ιππότες είχαν φτιάξει το Φάρο του Αγίου Νικολάου ως προφρούριο-προμαχώνα, κι εκεί είχαν τοποθετήσει μια τεράστια αλυσίδα που δεν φαινόταν γιατί ήταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και έπεφταν πάνω της τα καράβια τα οποία και δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην ξηρά γι αυτό και έφευγαν. Μόνο κανόνια το πολεμούσαν το νησί, τόσο πολύ το είχαν οχυρώσει.

Έφτιαξαν και το υπέροχο κάστρο που ξεχωρίζει τη Ρόδο απ΄ όλο τον υπόλοιπο κόσμο!
Στους Ιωαννίτες οφείλεται, μεταξύ άλλων, η κατασκευή κάστρων και εντυπωσιακών κτιρίων εντός του φρουρίου της Ρόδου το οποίο είναι περιτειχισμένο και διαθέτει πύλες (όπως αυτή του Αρσενάλε), καθώς και ισχυρούς προμαχώνες. Η συνοικία του collachium συγκεντρώνει τα κτίρια που χρησιμοποιούνταν από το Τάγμα: καταρχάς το παλάτι του Μέγα Μάγιστρου, το οποίο είναι χτισμένο κατά τα αρχιτεκτονικά πρότυπα της Αβινιόν (έδρα δική του και του κυβερνώντος σώματός του), τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννη (όπου βρίσκονταν θαμμένοι οι Μεγάλοι Μάγιστροι), οι Ξενώνες ή κοιτώνες των συνολικά επτά Γλωσσών, το Νοσοκομείο και η μεσαιωνική οδός των Ιπποτών.

Πότε άλλαξε αυτή η ανοδική πορεία της Ρόδου και ήρθε αντιμέτωπη με την τουρκική απειλή;
Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 σήμανε και την απαρχή της πτώσης της Ρόδου. Οι νέοι κατακτητές της ευρύτερης περιοχής θέτουν στόχο την κατάληψη του νησιού. Το 1480 οι Τούρκοι κάνουν την πρώτη απόπειρα για να καταλάβουν τη Ρόδο. Αποβίβασαν στο νησί δύναμη 70.000 ανδρών, με επικεφαλής τον εξωμότη ναύαρχο Μεσίχ πασά Παλαιολόγο, κι άρχισαν την πολιορκία του πανίσχυρου κάστρου της Ρόδου, το οποίο υπερασπίζονταν περίπου 600 Ιωαννίτες Ιππότες  και 2.000 στρατιώτες διαφόρων εθνικοτήτων. Η πολιορκία κράτησε δύο μήνες. Τελικά οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να φύγουν από το νησί, μετά τις βαρύτατες απώλειες που είχε ο στρατός τους.

Ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής επανήλθε όμως!
Το 1522, ο σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ ο Μεγαλοπρεπής επιχείρησε να καταλάβει τη Ρόδο με έναν στόλο 700 πλοίων, που το καθένα μετέφερε γύρω στους 300 πολιορκητές. Οι Οθωμανοί πέτυχαν να εισχωρήσουν εντός του φρουρίου από τον προμαχώνα που υπερασπιζόταν η γλώσσα της Καστίλης, έπειτα από προδοσία του Ιππότη ντ' Αμαράλ, ο οποίος έχασε το αξίωμα του Μέγα Μάγιστρου  από τον Φιλίπ ντε Βιλιέ, που ήταν και ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος της Ρόδου.  Η πολιορκία έλαβε χώρα από τις 28 Ιουλίου έως τις 22 Δεκεμβρίου του 1522. Οι 7.000 άνδρες του νησιού πολέμησαν στο πλευρό των περίπου 500  εναπομεινάντων Ιπποτών.  Το φρούριο κατελήφθη, αλλά επιτράπηκε στον Φιλίπ ντε Βιλιέ και τους τριακόσιους επιζήσαντες Ιππότες να φορτώσουν σε πλοία μέρος της περιουσίας του Τάγματος και να αποχωρήσουν. Όταν οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη ξέσπασαν στον άμαχο πληθυσμό της Ρόδου. Οι σφαγές, οι βιασμοί και οι λεηλασίες κράτησαν μερόνυχτα. Λέγεται πως ο σουλτάνος έδωσε διαταγή να σταματήσει η σφαγή, όταν κατευθυνόμενος προς το παλάτι του Μεγάλου Μάγιστρου είδε ότι τα πόδια του αλόγου του ήταν βυθισμένα ως πάνω από τους αστραγάλους στο αίμα που έρρεε στην οδό Ιπποτών.

Τι απέγιναν οι Ιππότες που επέζησαν της σφαγής;
Λένε ότι κάποιοι Ιππότες έφυγαν για την Κρήτη παίρνοντας μαζί τους και ντόπιους που τους ακολούθησαν. Γι αυτό υπάρχουν οι δεσμοί της Ρόδου με την Κρήτη. Πήγαν, έκαναν οικογένεια εκεί και κάποιοι επέστρεψαν στο νησί. Οι δε Ιππότες μετά την Κρήτη κατέληξαν στη Μάλτα ύστερα από πολλές περιπέτειες. Μετονομάστηκαν από Ιππότες της Ρόδου σε Ιππότες της Μάλτας.

Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία των Ιπποτών της Ρόδου!
Αυτή είναι η ιστορία της σύμφωνα με την έρευνα που έκανα εγώ που δεν είμαι ιστορικός, είμαι ένας λογοτέχνης που έκανε  μία έρευνα για να γράψει ένα μυθιστόρημα. Το μυθιστόρημα «Με το σπαθί των Ναΐτών».     



Πηγή : Η ΡΟΔΙΑΚΗ