Συμπληρώνονται τις μέρες αυτές 64 χρόνια από τις βουλευτικές εκλογές που έγιναν για πρώτη φορά στην ελεύθερη Δωδεκάνησο !.. Στις 5 Μαρτίου 1950 οι Δωδεκανήσιοι προσέρχονται στις κάλπες για να εκλέξουν τους πρώτους αντιπροσώπους τους για το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Στις εκλογές αυτές στα νησιά μας-όπως και σε ολόκληρη τη χώρα-ψήφισαν μόνο οι άνδρες, γιατί τότε οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου, το οποίο απέκτησαν αργότερα στις βουλευτικές εκλογές του 1953. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι στις πρώτες αυτές εκλογές , το ενδιαφέρον των Δωδεκανησίων ήταν τεράστιο, όπως επίσης και η εκπροσώπηση όλων των κομμάτων στην περιοχή μας με πλήρη ψηφοδέλτια , που συγκροτούσαν γνωστοί Δωδεκανήσιοι, πολλοί από τους οποίους είχαν έντονη πατριωτική δράση κατά τη διάρκεια της κατοχικής περιόδου. 

Το πιο σημαντικό, όμως , είναι ότι μετείχε και μια παράταξη αμιγώς δωδεκανησιακή, με την ονομασία Ανεξάρτητος Πολιτική ‘Ένωση Δωδεκανήσου με επικεφαλή τον Νικόλαο Μαυρή, ο οποίος παραιτήθηκε από τη θέση του Γενικού Διοικητή προκειμένου να πολιτευθεί στις βουλευτικές εκλογές. 

Ήταν μια ενέργεια του Νικολάου Μαυρή που έδωσε λαβή για πολλά σχόλια και αρκετές ερμηνείες και ουσιαστικά αμφισβητούσε την απόλυτη κοινοβουλευτική εξάρτηση της Δωδεκανήσου από τα κόμματα που είχαν δράση σε ολόκληρη την Ελλάδα !.. 

Συνολικά στις εκλογές του 1950 στη Δωδεκάνησο πήραν μέρος εννέα κόμματα και πέντε μεμονωμένοι υποψήφιοι, πρώτο δε κόμμα ήρθε το Κόμμα των Φιλελευθέρων(με τον Σοφοκλή Βενιζέλο) που πήρε ποσοστό 32,75%, δεύτερο το Λαϊκό Κόμμα (με τον Παναγή Τσαλδάρη) με 17,4% και τρίτο την ΕΠΕΚ (με τον Νικόλαο Πλαστήρα). με 15,9%/ 

Και ενώ πανελλαδικά πρώτο κόμμα ήρθε το δεξιό Λαϊκό Κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη με ποσοστό 18,8% , στη Δωδεκάνησο θριάμβευσε το Κόμμα των Φιλελεύθερων για δύο σημαντικούς λόγους: 

Πρώτον, γιατί το ψηφοδέλτιο συγκροτούσαν σπουδαίες προσωπικότητες(Στέλιος Κωτιάδης, Ιωάννης Ζίγδης, Νικόλαος Παρθεδιάδης και Μιχαήλ Καλαβρός) και δεύτερον, γιατί οι Δωδεκανήσιοι από την περίοδο της κατοχής, έτρεφαν απεριόριστη αγάπη και αφοσίωση στον Ελευθέριο Βενιζέλο, επειδή πίστευαν ότι μόνο αυτός μπορούσε να τους απελευθερώσει από την σκλαβιά. 

Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ότι η παράδοση αυτή συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια ακόμη και μέχρι σήμερα , εάν μελετήσει κανείς τα αποτελέσματα των εκάστοτε εκλογών.. 

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στη Δωδεκάνησο είχαν το δικό τους χρώμα. Δεν υπήρχαν ούτε ραδιόφωνα, ούτε τηλεοράσεις, ούτε πάνελ. Οι υποψήφιοι γύριζαν στα νησιά και τα χωριά και μιλούσαν στα καφενεία , ενώ όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα εκτύπωναν μεγάλες (ασπρόμαυρες, φυσικά) φωτογραφίας τις οποίες κολλούσαν όπου έβρισκαν !.. 

Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 εκλέχτηκαν από το κόμμα των Φιλελευθέρων ο Στέλιος Κωτιάδης με 2.812 σταυρούς και ο Ιωάννης Ζίγδης με 2.617 σταυρούς, από το Λαϊκό Κόμμα ο Γεώργιος Ιωαννίδης (γιατρός από την Κω) με 1.812 σταυρούς και από την ΕΠΕΚ ο Γεώργιος Χατζησταυρής (στρατιωτικός από την Κάλυμνο) με 2.384 σταυρούς. 

‘Όμως σημαντικές προσωπικότητες εκείνης της εποχής δεν κατόρθωσαν να εκλεγούν όπως π.χ. ο Νικόλαος Μαυρής που πήρε 1982 σταυρούς, ο Γαβριήλ Χαρίτος που παραιτήθηκε από δήμαρχος Ρόδου και πολιτεύτηκε με το Λαϊκό Κόμμα (πήρε 1.139 σταυρούς), ο αρχηγός του Συντάγματος Δωδεκανησίων Εθελοντών συνταγματάρχης Μάρκος Κλαδάκης που πολιτεύτηκε με την αριστερή Δημοκρατική Παράταξη του Ιω. Σοφιανόπουλου (πήρε 467 σταυρούς), ο συνταγματάρχης Παναγιώτης Κανονάρχος (πατέρας του μετέπειτα βουλευτή Ευ. Κανονάρχου) που πολιτεύτηκε με την ΕΠΕΚ, ο γιατρός Εμμανουήλ Ζαννής που πολιτεύτηκε με το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου κ.α. 

Εκπροσώπηση στη Δωδεκάνησο στις πρώτες εκλογές είχαν ακόμη η Πολιτική Ανεξάρτητη Παράταξη των ακροδεξιών Μανιαδάκη-Κοτζιά-Τουρκοβασίλη, το Εθνικό Κόμμα Ελλάδος του Ναπολέοντα Ζέρβα και το Νέο Κόμμα. Και από τους μεμονωμένους, μεταξύ αυτών, και ο γνωστός δικηγόρος Κωνσταντίνος Φραράκης, που πήρε 93 σταυρούς. 

Η κυβέρνηση που εκλέχτηκε στις 5 Μαρτίου 1950 κράτησε περίπου για ενάμιση χρόνο και στις επόμενες εκλογές που έγιναν στις 9 Σεπτεμβρίου 1951 το πολιτικό σκηνικό στη Δωδεκάνησο άλλαξε κατά τρόπο εντυπωσιακό: 

Ενώ σε ολόκληρη τη χώρα πρώτο κόμμα ήρθε ο Ελληνικός Συναγερμός του στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου, στη Δωδεκάνησο κυριαρχεί η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα που πήρε ποσοστό 44,98% και εκλέγει βουλευτές τον Γιάννη Ζίγδη και τον Εμμανουήλ Ζαννή (ο πρώτος απεχώρησε από το κόμμα των Φιλελευθέρων και ο δεύτερος από το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου), τον Στέλιο Κωτιάδη από το κόμμα των Φιλελευθέρων και τον Νικόλαο Μαυρή από τον Ελληνικό Συναγερμό. 

Δεύτερο κόμμα στη Δωδεκάνησο έρχεται το κόμμα των Φιλελευθέρων με ποσοστό 26,26% και τρίτο κόμμα ο Ελληνικός Συναγερμός με 23,2% . 

Από την περίοδο αυτή και μέχρι την δικτατορία των συνταγματαρχών στις 21 Απριλίου 1967, κυριαρχούν στη Δωδεκάνησο δύο πολιτικοί που εκλέγονται συνεχώς: Ο Στέλιος Κωτιάδης και ο Ιωάννης Ζίγδης, ο τελευταίος, όμως, έχασε την έδρα στις εκλογές του 1958 γιατί η Ένωση Κέντρου εξέλεξε ένα βουλευτή και επειδή στο ψηφοδέλτιο της Δωδεκανήσου μετείχε και ο Σοφοκλής Βενιζέλος πήρε την έδρα ως πρώην πρωθυπουργός.

Πηγή: Εφημερίδα ΡΟΔΙΑΚΗ