Του 
Κυριάκου Μ. Χονδρού 
λαογράφου 

Το γενικότερο κλίμα που επικρατεί και κυριαρχεί στη πολύ-πολιτισμική κοινωνία, Ρόδο, η οποία μόλις ανατινάσσει τις στάχτες του πολέμου και της μακρόχρονης κατοχής, συνειδητοποιεί τα σοβαρά ζωτικά προβλήματα, όπως απασχόληση, στέγη, συγκοινωνία, παιδεία, υγεία και λοιπές υποδομές. Καταγράφοντας κοινωνικά – πολιτικά γεγονότα παράλληλα και την πνευματική –καλλιτεχνική κίνηση, μπορούμε σε κάποιο βαθμό να αποκρυπτογραφήσουμε τη μη συνειδητή ιστοριογραφία της τοπικής ιστορίας. 

Διαπιστώνοντας εξαρχής πως η μουσική δεν είχε αυτόνομες αξιώσεις και προσφερόταν ως κοινωνικό – ψυχαγωγικό καταναλωτικό αγαθό και όχι ως εθιμικό. Στη πενταετή ανασκόπηση, η πόλη της Ρόδου δέχεται και αφομοιώνει ετερόκλητα πολιτισμικά στοιχεία, γεγονός που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. 

Στο κείμενο που ακολουθεί διατηρούμε όχι μόνο ορθογραφία και συντακτικό των παρελθόντων χρόνων, αλλά και τους χαρακτηρισμούς που αποδίδονται στους καλλιτέχνες (διακεκριμένος, μοναδικός, εξαιρετικός, ξακουστός κλπ.) για να μεταφέρουμε και με αυτόν τον τρόπο το κλίμα της εποχής. 

Πριν όμως παραθέσουμε τα γεγονότα θα πρέπει να σταθούμε στη μεγάλη προσφορά του γυμναστικού συλλόγου Διαγόρας. Ο οποίος από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας (έτος ίδρυσης 1905), δεν είχε μόνο αθλητική και ψυχαγωγική δράση, κυρίως είχε εθνική. Παράλληλα ήταν αυτός που με την ποιοτική μουσική του διασκέδαζε δεκάδες χρόνια τους Ροδίους στην πόλη και στα χωριά. 

Πριν από την Μικρασιατική καταστροφή του 1922, ένας δάσκαλος χορού, παραδίδει μαθήματα στον κάθε και στη κάθε μια ενδιαφερόμενη. Πρόκειται για τον Εμμ. Παπουτσάκη διευθυντή της εν Καίρω Παρισινής Ακαδημίας Χορού. Διδάσκοντα παρ’ αυτού τελείως και αλανθάστως όλοι οι τελευταίοι χοροί της εποχής.Τελειοποίησις του γνωστού Walzer, One Step, Scotich Fox Trot καθώς και το απαραίτητον Tango. 

Αλλά και μετά την μεγάλη Τραγωδία, οι συναυλίες συνεχίζονται. Μια από αυτές τις συναυλίες, έδωσε ένας 12ετής βιολιστής ο Νίκος Καμπουράκης (με καταγωγή Κάλυμνο) στην αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου. Την συναυλία παρακολούθησε ο ιταλός διοικητής, ο Έλληνας πρόξενος και πλήθος κόσμου. Το πρόγραμμα που περιελάμβανε έργα μεγάλων Ρώσων μουσουργών, συνόδευσε η ευγενεστάτη κ. Γουλιορμέλλα δια κλειδοκυμβάλου. 

Στις 8 Ιανουαρίου 1948, προβάλλεται στην αίθουσα του Εθνικού Θεάτρου η τουρκική ομιλούσα κινηματογραφική παραγωγή του 1947 το Αηδόνι της Ανατολής, με την Yaula Kartali. 

Στις 12 Φεβρουαρίου 1948, δημοσιεύεται στην εφημερίδα Ελληνική Σημαία, κάτω από σχετικές αποφάσεις του στρατιωτικού διοικητή Δωδεκανήσου αντιναυάρχου Περικλή Ιωαννίδη, περί χρονικών ορίων εργασίας κουρείων και κομμωτηρίων πόλεως Ρόδου, το Δημοτικό Τραγούδι ο Χάροντας κι ο Διγενής, κατά ροδιακήν παραλλαγήν. 

Προς το τέλος του μήνα αυτού, δόθηκε ρεσιτάλ πιάνου και τραγουδιού στην αίθουσα του Εθνικού Θεάτρου. Πρόκειται για συναυλία της Κλικλής Λαμπαδαρίου και της Κικίτσας Αγιακάτσικα, σε έργα Σαμαρά, Ξανθοπούλου και Χατζηαποστόλου. Η εμφάνιση των δυο διακεκριμένων καλλιτέχνιδων έχει φιλανθρωπικό σκοπό. 

Στις 8 Μαρτίου 1948, στη μεγάλη τοπική γιορτή για την Απελευθέρωση και Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου, πραγματοποιήθηκε γιορτή στο Εθνικό Στάδιο με χορούς Δωδεκανησιακούς από χορευτικές ομάδες χωριών της Ρόδου που έφεραν τοπικές φορεσιές. 

Στις 15 Αυγούστου 1948, πανηγυρίζουν ναοί και μονές προς τιμήν της Μητέρας του Χριστού, όπως στ’ Αφάντου, στην Καλόπετρα, στα Τριάντα και φυσικά στην Κρεμαστή. Παντού με τοπικές ορχήστρες και εκλεκτά κυλικεία. 

Στις 15 Ιανουαρίου 1949, έγινε μεγάλη συναυλία στο Εθνικό Θέατρο από τον γυμναστικό σύλλογο Διαγόρα υπό την διεύθυνση του μαέστρου Γολιάρδο Βερνάρδι. Παραβρέθηκε ο μεσολαβητής του ΟΗΕ δρ. Μπαντς. Συνέπραξε και η δ. Κικίτσα Αγιακάτσικα. Τιμή εισιτηρίου θεωρείου 7.000 δρχ., πλατείας 3.000 δρχ. εξώστης Α 2.500 δρχ. και Β 1.500 δρχ. 

Την επόμενη ημέρα έγιναν τα εγκαίνια μιας αθηναϊκής ταβέρνας με την επωνυμία ο Έλατος, στην οδό Καζούλλη αρ. 20. 

Στο μεταξύ ο κόσμος τρέχει να αγοράσει ραδιόφωνα, όχι μόνο ως μέσο ενημέρωσης αλλά και ψυχαγωγίας. Στα καταστήματα Βρούχου, Κωσταρίδη και Σουλούνια διατίθενται σύγχρονα ραδιόφωνα, με ποικιλία τιμών. 

Και ενώ πλησιάζουν οι Απόκριες του 1949, προγραμματίζονται χοροεσπερίδες, στις αίθουσες του ξενοδοχείου των Ρόδων, του Πίνδος, του Ακταίον και του Έλλη. Έτσι θα δοθούν χοροεσπερίδες του Διαγόρα, της Φιλοτελικής Ένωσης Δωδεκανήσου, του Λυκείου Ελληνίδων Εργάνη Αθηνά κ.ά. Επίσης (13.3.1949) με ώρα έναρξης στις 9:30 μ.μ. έγινε μεγάλη χορευτική εσπερίς, με εμφάνιση του εξαιρετικού χορευτικού ζεύγους Νικήτα. 

Στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου, οι κάτοικοι απόλαυσαν ένα μουσικό θέαμα με τίτλο Μελωδίες και ρυθμοί. Ήταν μια τιμητική βραδιά της εκλεκτής καλλιτέχνιδος δ. Λίτσας Κωνσταντινίδου που συνοδευόταν με επιθεώρηση. Η δ. τραγούδησε μεταξύ άλλων και τουρκικά τραγούδια. 

Στις 24 Απριλίου 1949, ανοίγει το μαγευτικό κέντρο Κουφάς Βιλλανόβα όπου διαθέτει ορχήστρα για χορό και με εκλεκτούς μεζέδες. Γλέντι μέχρι πρωίας. Η διεύθυνση του κέντρου υπόσχεται σε σχετική διαφήμιση πως η συγκοινωνία είναι εξασφαλισμένη και προτρέπει τους Ροδίους να είναι όλοι στον Κουφά Λαμπρο-Δευτέρα και Πρωτομαγιά. 

Στα μέσα του μήνα Ιουνίου 1949, πραγματοποιεί την πρώτη του επίσκεψη στη Ρόδο ο μουσικός εθνάρχης Μανώλης Καλομοίρης. Η εφημ. Ροδιακή (22.6.’49) δημοσιεύει στην πρώτη σελίδα κείμενο για το έργο και τη προσφορά του. Στα τέλη του μήνα αυτού, ανοίγει το Τουριστικό Γραφείο ο Απόλλων και στο Ακταίον θα γίνει μεγάλη χοροεσπερίδα με πλήρη και μοντέρνα ορχήστρα τζάζ. Τραγούδησε η εξαιρετική ντιζέζ Ζανίνα και ο Νίνο Κώστα. 

Την 1η Σεπτεμβρίου 1949, πραγματοποιείται μεγάλη χοροεσπερίδα, στο Ακταίον, με σκοπό οι εισπράξεις να διατεθούν στο Πρεβαντόριο Ρόδου, όπου στεγάζονται 80 παιδιά αδενικά. Η διαφήμιση στον τοπικό τύπο προτρέπει: Κανείς να μην αρνηθεί να αγοράσει εισιτήρια από τας επιτροπάς των κυριών. 

Την ίδια ημέρα, αυτή τη φορά στο ξεν. Θέρμαι, δόθηκε βραδιά του αείμνηστου Αττίκ, όπου τραγουδήθηκαν τα τραγούδια του με τους ερμηνευτές Ν. Παπαδάκη και Σκλαβούνο. Προλόγισε ο καθηγητής Χολέβας. Τους τραγουδιστές συνόδευσε ο μαέστρος Αρίστος Τριανταφυλλίδης. Ακούστηκαν τα τραγούδια: Χωρίς εσένα, Χωρίς φιλί, ʼΑδικα πήγαν τα νειάτα μου, Γιασεμιά κ.ά. 

Στις 4 Σεπτεμβρίου 1949, δόθηκε στο Ακταίον αποχαιρετιστήρια χορευτική βραδιά προς τιμήν των αναχωρούντων Αιγυπτίων. Ανάμεσα στο πρόγραμμα έκτακτη εμφάνιση χορευτριών και χορευτών του χωριού Έμπωνα με τοπικές φορεσιές και με συνοδεία εγχώριας μουσικής. 

Στο κατάστημα Βρούχου, πωλούνται δίσκοι της Odeon με τα νέα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο, όπως Το τραγούδι του Μοριά, Το Τραγούδι της Λευτεριάς, Για σένα τραγουδώ, Παπούτσι από τον τόπο σου και Τα βραχιόλια σου βροντούν. 

Στις αρχές Ιανουαρίου 1950, πραγματοποιεί για ακόμα μια φορά επίσκεψη στη Ρόδο ο μουσικός, λαογράφος και καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Γενεύης Μπω–Μποβύ. Επίσης δόθηκε η πρώτη συναυλία του Μουσικού Ομίλου Ρόδου, στο Ακταίον. 

Το κρατικό ραδιόφωνο, μεταδίδει μεταξύ άλλων Βυζαντινούς Ύμνους (ώρα 13.10 μ..), Δημοτικά Τραγούδια από την υπόλοιπη Ελλάδα (ώρα 16,30 μ.μ.) και Δωδεκανησιακά Τραγούδια (ώρα 18.15 μ.μ.). 

Από το τέλος του 1950, εμφανίζονται οι πρώτες διαφημίσεις για μπουζούκια σε νυκτερινά κέντρα. Έτσι στο κέντρο Γ. Κωστάτζου, υπάρχει καθημερινώς ορχήστρα λαϊκών οργάνων ήτοι μπουζούκια. Οι φημισμένοι εκτελεστές της Κολούμπια και της Οντεόν Ν. Κατελάνος και Χαριτόπουλος καθώς και το αηδόνι του Δημοτικού Τραγουδιού Ευάγγελος Παπάς, υπόσχονται καλή διασκέδαση. Επίσης σε σχετική διαφήμιση του κέντρου υπάρχει υπόσχεση για τιμαί λαϊκαί και μεζέδες εκλεκτούς. 

Από τινός (14.12.’50) ήρχισαν εις μίαν μεγάλην αίθουσαν του Δημοτικού Μεγάρου τα μαθήματα μουσικής διά την κατάρτισιν των νέων μουσικών οι οποίοι θα επανδρώσουν την Φιλαρμονικήν του Δήμου. Μέχρι τούδε έχουν εγγραφεί περί τους 25, η δε διδασκαλία γίνεται υπό των αρίστων μουσικοδιδασκάλων της πόλεως μας κ. Σχίζα και Ζηγούρη. 

Ανήμερα Χριστουγέννων του 1950, ο Α.Ο.Ν. διοργάνωσε παιδική συγκέντρωση στο Θέρμαι με απαγγελίες, τραγούδια, ποιήματα, διαγωνισμοί χορού και βραβεία. Την προηγούμενη ημέρα τελέστηκαν τα εγκαίνια της Λέσχης Α.Ο.Ν. και τα αποκαλυπτήρια της ιστορικής φωτογραφίας των πρωτοπόρων του αθλητισμού στην Δωδεκάνησο. 

Στις 6 Ιανουαρίου 1951 έχει αναρτηθεί διαφήμιση έξω από το κέντρο Γ. Κωστάντζου που λέει: Πραγματική φθήνια. Τρέξατε σήμερα όλοι στα γλυκόλαλα μπουζούκια του Κωστάντζου. 
Το τοπικό ραδιόφωνο, που ακούγεται όχι μόνο σε σπίτια, αλλά και σε καφενεία και σε χώρους εργασίας, ξεκινά το πρόγραμμά του στις 11.35 π.μ. με Μουσική για μπάντα και τελειώνει στις 23.45 με δελτίον ειδήσεων. 

Μεταδίδει Μουσική και εργασία, Από τον κόσμο της όπερας, Τραγούδια από την χορωδία του Β. Τάγματος, Ελαφρά Ελληνικά Τραγούδια, Μουσικό διάλειμμα, Μελωδίες και ρυθμούς, Δημοτικά τραγούδια από όλη την Ελλάδα, Από το μενουέτο στο βάλς, μουσική δωματίου, Ελαφρά μουσική και τραγούδια, Διάσημοι σολίστ και Εκλεκτοί δίσκοι ελαφράς μουσικής. 

Από το 1951, εμφανίζεται η μοντέρνα ορχήστρα γνωστών καλλιτεχνών, η οποία υπόσχεται να καταπλήξει το κοινό, με την γοητευτική εκτέλεση όλων των μοντέρνων τραγουδιών και χορών. Η μουσική ορχήστρα αποτελείται από τους: Μανώλη Κολώνα (ακορντεόν), Ιωάννη Καρακατσάνη (πιάνο), Αναστάσιο Γιακουμάκη (βιολί), Μιχάλη Κακακιό (κιθάρα) και το καλύτερο τζάζ. 

Αρχές του 1951 έγιναν οι αρχαιρεσίες της Ένωσης Ιεροψαλτών Ρόδου. Εξελέγησαν οι Αλέξανδρος Γιαλλουράκης (πρόεδρος) Αναστάσιος Μανέττας (γεν. γραμματέας) Κώστας Φαρμακίδης (ταμίας) και Μιχαήλ Σαρρής, Δημήτρης Κόκκινος και Κων. Κουμπιάδης (μέλη). 

Στις 4 Μαρτίου 1951, αποκριάτικη βραδιά στο Κριστάλ με χορό από τοπική ορχήστρα με βιολιά, εκπλήξεις, σερπαντίνες και κοτιγιόν. Στη σχετική διαφήμιση διαβάζουμε: πως θα υπάρχει Ρουμελιώτικη ψησταριά και τιμαί άνευ υπερτιμήσεως! Η διεύθυνση του κέντρου υποσχόταν ένα οικογενειακό πολιτισμένο περιβάλλον. 

Στις 11 Μαρτίου 1951 δόθηκε μέγας χορός τραπεζικών υπαλλήλων Ρόδου, υπέρ ορφανοτροφείου θηλέων Ρόδου, στην αίθουσα του ξενοδοχείου των Ρόδων, με κοτιγιόν, κομφετί, διακόσμησις πρωτότυπος. 

Στις 25 Μαρτίου 1951, στο κέντρο Κωστάντζου: Η Γεωργία Δεβδαλή με το γλυκό της τραγούδι και το μπαγλαμά σκορπά ένα αβίαστο κέφι κάθε βράδυ. Το κατάστημα διαθέτει λόγω της σημερινής εορτής ψάρια λαχταριστά. 

Στο ίδιο κέντρο, λίγες μέρες αργότερα εμφανίζεται το υπέροχο συγκρότημα Ν. Καταλανού. Τρέξατε ν΄ακούσετε, για να μην το μετανοιώσετε εξασφαλίσατε τραπεζάκι. 
Επίσης στο κέντρο αυτό ένα μήνα αργότερα εμφανίζεται το ξακουσμένο Κωνσταντινουπολίτικο συγκρότημα με την ξακουσμένη λύρα του Λάμπρου και το υπέροχο τραγούδι της Μαρίκας της Πολίτισσας. 

Εξασφαλίσατε εγκαίρως τραπεζάκι τηλ. 281. Η σπουδαία αυτή τραγουδίστρια, με τη μεγάλη φωνητική της γκάμα και τις τεράστιες εκφραστικές δυνατότητες, μάζεψε τον κόσμο της Ρόδου. Αργότερα έμεινε στην αφάνεια και πέθανε στην δεκαετία του ’70 μόνη της στην περιοχή του Βύρωνα, χωρίς ποτέ κάποιος ερευνητής να ασχοληθεί μαζί της. Μερικά από τα τραγούδια που ερμήνευε: Όλα τα μέρη σκοτεινά,(παραδοσιακό), Το Σαλβάρι, ʼΑντρα θέλω εγώ να πάρω (στίχοι-μουσική δικοί της), Πριγκιπιώτισσα, Τα τσακπίνικά σου μάτια (παραδοσιακό), Χασαπάκι κ.ά. 
Από τις 13 Ιουνίου 1951 λειτουργεί τελείως ανακαινισμένον το καφεζυθεστιατόριον Νιρεύς. 

Στις 28 και 29 του ίδιου μήνα, πανηγύριζε το εκκλησάκι του Αποστόλου Παύλου στη Λίνδο, με αθλητικούς αγώνες και φυσικά με μέγα εσπερινό, επίσης με κλήρωση λαχειοφόρου αγοράς. Στους αθλητικούς αγώνες περιλαμβάνονται κολυμβητικοί και λεμβοδρομίες. 

Την Κυριακή 14 Ιουλίου 1951 και υπό την αιγίδα του Μουσικού Ομίλου Ρόδου, δόθηκε στο Δημοτικό Θέατρο η πρώτη συναυλία του ομίλου με εκτελεστές Δωδεκανήσιους καλλιτέχνες με πλούσιο πρόγραμμα και με έργα κλασικά. Στις 26 του αυτού μήνα, γίνεται η καθιερωμένη μεγάλη πανήγυρης του Αγίου Σουλά, της Σορωνής με αθλητικούς αγώνες, ιππικούς αγώνες (πόνεϊ) ενώ στους νικητές δόθηκαν βραβεία του ΕΟΤ. Η οργάνωση ήταν πάντα του γυμναστικού συλλόγου Ευκλής Σορωνής. 

Στις 24 Ιουλίου, του ίδιου χρόνου, δόθηκε συναυλία στο κέντρο Έλλη υπό την διεύθυνση του Βύρωνα Κολάση, κορυφαίου από τους Έλληνας βιολονίστας, που αποτελεί την έναρξη των εορτών του Φεστιβάλ της Ρόδου. Ο Μιχαήλ Πετρίδης, τότε γιατρός, θα γράψει σε τοπική εφημερίδα άρθρο με τίτλο Η Συναυλία του Κολάση. 

Με οργάνωση του Γ.Σ. Ευκλή Σορωνής, τρεις φορείς ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού, το Γραφείο Τουρισμού Ρόδου και μια Επιτροπή Ψυχαγωγίας, οργανώνουν το Πανηγύρι του Αγίου Σουλά, την Κυριακή 29, Ιουλίου 1951. 

Στο πρώτο δεκαήμερο Αυγούστου 1951, έγινε ο πρώτος διαγωνισμός χορού στο Ακταίον. 1ο βραβείο στο πρώτο χορευτικό ζευγάρι που διακρίθηκε ένα ωραιότατο μεταξωτό ύφασμα φόρεμα των καταστημάτων Σάββα Μαμαλίγκα και 2ο βραβείο ένα εξαιρετικό γλύκισμα–τούρτα μετά τη λήξη του διαγωνισμού. 

Στη Ρόδο, θα εμφανιστεί εκείνη τη περίοδο το πρωτότυπο Χαβαγιανέζικον Μουσικόν Συγκρότημα του αθηναίου συνθέτου Τάκη Κόκκα. Θα εκτελέσει ποικίλον πρόγραμμα εις την κατασκήνωσιν των Τριών, και αλλού, προσφερθέν ευγενώς χάριν των παραθεριζόντων εκεί ασθενών παιδιών. 

Κάθε Κυριακή απόγευμα η Φιλαρμονική του Διαγόρα παιάνιζε στο Μαντράκι Ρόδου για την ψυχαγωγία των περιπατητών. Αποτελείτο από επαγγελματίες νέους που μοχθούσαν όλη την εβδομάδα για να αποδώσουν την Κυριακή. 

Μετά την άρση της (ολιγόμηνης) απαγόρευσης, οι χοροεσπερίδες διαδέχονται η μία την άλλη. Έτσι τον Αύγουστο του 1951 δίδονται νέοι χοροί εις τα κέντρα Ακταίον, Θέρμαι, Έλλη κ.α. όπου συγκεντρώνεται πολύς κόσμος. 

Όμως στις 15 Αυγούστου, στη μεγαλύτερη εορτή της Ορθοδοξίας, οι ευλαβείς τηρητές των πατροπαράδοτων θεσμίων, μεταβαίνουν ως προσκηνητές εις τους εορτάζοντας ναούς Κρεμαστής, Τριαντών, Αφάντου, Καλόπετρας και Έμπωνας, όπου πανηγυρίζουν. Στη Κρεμαστή η φιλαρμονική του Διαγόρα έδωσε πλούσιο πρόγραμμα. 

Στις 3 Ιανουαρίου 1952, στο Ακταίον δόθηκε διαγωνισμός ταγκό, με διεθνή ατραξιόν. Ο Σπύρος (;) με την μπριόζικη αθηναϊκή ορχήστρα του καθώς και την ορχήστρα του Ακταίον με τον Κολώνα, ψυχαγωγούν τον κόσμο. Στο Δημοτικό Θέατρο, ο θίασος Ξύδη παρουσιάζει το έργο Ας τα βλέπει το Κογκρέσσο των Ασημακοπούλου, Σπυροπούλου και Παπαδούκα. 
Ο Μουσικός Όμιλος Ρόδου, παρουσίασε στις 20 Ιανουαρίου 1952, την 14η μουσική συναυλία του με μεγάλη επιτυχία. 

Την 1η Μαρτίου 1952, το καταπληκτικότερο γεγονός των Αποκρεώ, ο μεγάλος επίσημος χορός των Ηνωμένων τουριστικών Γραφείων Ρόδου, με πλούσια δώρα και κοτιγιόν. 
Στις 23 Φεβρουαρίου του ίδιου χρόνου, η Συμαϊκή Αδελφότης Ρόδου η Αγία Τριάς, οργάνωσε αποκριάτικη Συμαϊκή χοροεσπερίδα στο ξεν. 

Των Ρόδων, με Συμιακούς χορούς και νησιώτικο γλέντι. Τιμή εισιτηρίου ανδρών 5.000 δρχ. και γυναικών 3.000 δρχ. Εκείνη τη περίοδο εμφανίζεται στη Ρόδο για πρώτη φορά, ένα συγκρότημα χιμπαντζήδων. Το Ντούο Ταρζάν Τσίτα. Θέαμα για μικρούς και μεγάλους. 

Περιττό να σημειώσουμε πως η Χωροφυλακή κυνηγούσε όσους με τα ραδιόφωνα τους είχαν την ένταση πολύ δυνατά, για να ακούονται τα τραγούδια. Ένας από τους περίφημους ζαχαροπλάστες της Ρόδου ο Αναστάσιος Βάλλας, καταγόμενος από Κάλυμνο και με κατάστημα στη Ρόδο (αρχή Σωκράτους), μηνύθηκε για τον λόγο αυτό. 

Ένας λαϊκός στιχουργός με το ψευδώνυμο ο Παράξενος (που θα πρέπει να ήταν ο λόγιος Καστελλορζιός Κώστας Ατζέμης), θα σκαρώσει τους παρακάτω στίχους: 
Ο Αναστασός ο Βάλλας εμηνύθηκε ο τάλας, 
επειδή το ράδιό του είχε στη διαπασών. 
Κοίταξε τι ανομία να υφίσταται ζημία, 
ενώ είσαι καλλιτέχνης και θεράπων των Μουσών. 

Έτσι φίλε Αναστάση, σ’ έβαλαν να κάμεις στάση 
κι έμεινε το ράδιό σου, ορφανό παντέρημο. 
Μα για πείσμα πάρε δρόμο, με το ράδιο στον ώμο, 
να γλεντάς χωρίς μηνύσεις πάνω στο Φιλέρημο. 

Τέλος του 1952, οι γλεντζέδες κάτοικοι του χωριού Μαλώνα Ρόδου, απόλαυσαν ορχήστρα αποτελούμενη από μπουζούκια. Ένας από τους θαμώνες του κέντρου, ο Π. Καραγιάννης, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ ώστε έσπασε τρία μπουκάλια μπύρας στο κεφάλι του, χωρίς να υποστεί τραύμα. 

Στις 21 Αυγούστου 1953, εμφανίσθηκαν στο θερινό δημοτικό θέατρο το Ρόδον, οι κορυφαίοι της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Λέλα Ζωγράφου και Ζίνα Μαυρομμάτη με οπερέτες, ελληνικά τραγούδια και με μπαλέτα. 

Στη Ρόδο, κατοικούν και Ρόδιοι Οθωμανοί και γιορτάζουν το Κουρμπάν – Μπαϊράμ. Έτσι ανάμεσα στα πανέμορφα Πλατανάκια μια ορχήστρα με τα μπουζούκια του Βαγγέλη Ταραλά και με τραγούδι από την Μαίρη Κάτια, υπόσχονται πλούσιο γλέντι κι ακόμα Περιποίηση-Καθαριότητα-μεζέδες της ώρας. Το μουσικό αυτό συγκρότημα θα βρεθεί στο πανηγύρι της Παναγιάς Κρεμαστής. 

Τα Χριστούγεννα του 1954, στο Ακταίον, η διεθνούς φήμης Ελληνίς καλλιτέχνης ελαφρού και λαϊκού τραγουδιού Όλγα Καρή, άρτι αφιχθείσα από καλλιτεχνικήν περιοδίαν εκ του εξωτερικού θα τραγουδήσει για πρώτη φορά στη Ρόδο με τον παρτενέρ της Νικόλαο Μανιταρά. Το συγκρότημα είναι του Γρηγόρη Γρηγοράκη (ακορντεόν, μπουζούκι, κιθάρα).

Πηγή :ΡΟΔΙΑΚΗ